حتی فکر کردن به تند خوانی هم شیرین است، اصلاً تندتر خواندن و سریعتر به حافظه سپردن همیشه جذاب بوده است. حتی خودم وقتی در مورد این مقاله تحقیق میکردم، خیلی هیجانزده بودم!
علت نوشتن این مقاله این بود که کلی کتاب مفید پیش روی من بود و فرصت نداشتم مطالعه کنم. برای همین دست به کار شدم و برای تندخواندن تلاش کردم. نتیجه این شد:
با تندتر خواندن یک متن میتوان مطالب بیشتری را در زمان کوتاهتر خواند، البته باید این مسئله را هم در نظر داشته باشیم که تندخوانی با تقویت حافظه رابطهای جدانشدنی دارد. این مهارت برای مترجمان هم اهمیت دارد؛ هر چقدر در استفاده از این تکنیک ماهرتر باشند، توانایی ترجمه متن بیشتری خواهند داشت.
در ادامه روشهایی کاربردی و عملی برای یادگیری مهارت تندخوانی ارائه خواهم کرد، با من همراه باشید
بله، مغز سالم میتواند هر بار عبارات و گروه کلمات را به خوبی کلمات پردازش کند. برای مثال خواندن «آنشکلوشمایلرامیتوانباگچترسیمکرد» خیلی سختتر از خواندن «آن شکل و شمایل را میتوان با گچ ترسیم کرد» است. یک فرد بدون بکارگیری اصول تندخوانی ناچار است تا فعالیت مغزی بیشتری نسبت به خوانندۀ تندخوان انجام دهد.
یکی از مزیتهای تندخوانی این است که اگر یک خوانندۀ معمولی حدود ۴۰۰ توقف توأم با تمرکز بر روی هر صفحه انجام دهد، فرد تندخوان تنها نزدیک به ۱۰۰ توقف در کل صفحه خواهد داشت، که این امر باعث کمتر خسته شدن عضلات چشم خواهد شد.
نه تنها گزارۀ بالا درست نیست، بلکه عکس آن نیز صادق است. خوانندۀ معمولی بخاطر توقفهای مکررش ممکن است بیحوصله شود یا تمرکزش را از دست بدهد و حتی حضور ذهن کمی داشته باشد و به تبع آن فهم کمتری از متن پیدا کند.
خیر، اینگونه نیست. با دانستن این حقیقت که در هر توقف میتوان تا ۶ کلمه را در محدودۀ دید قرار داد و در هر ثانیه ۴ توقف انجام داد، میتوان دریافت که امکان خواندن ۵۰۰ کلمه در هر دقیقه وجود دارد.
خیر، به هیچ عنوان اینگونه نیست. سریعتر خوانندن مانند یک نیروی جنبشی که رو به افزایش است، باعث افزایش تمرکز میشود.
بخاطر داشته باشید که تندخوانی صرفاً سریع خواندن نیست، تندخوانی شامل تکنیکهایی است که علاوه بر سرعت، بر روی درک بیشتر و افزایش حافظه تمرکز دارد. در اینجا به ۶ دلیل برای یادگیری تندخوانی اشاره خواهیم کرد.
مغز عضله است، مانند بقیه عضلهها نیاز به پرورش دارد و زمانی که این عضو از بدن تقویت شود، بدیهی است که عملکرد بهتری از خود نشان خواهد داد. تندخوانی مغز را به چالش میکشد و سطح کارایی آن را بالا میبرد. وقتی مغز را وادار به خواندن اطلاعات با سرعت بالا میکنید، قسمتهای مختلف فعالیتش بیشتر میشود، حافظه یکی از این بخشهاست و همین فعالیت موجب تقویت حافظه شما خواهد شد.
اکثر افراد توانایی مطالعه با سرعت ۶۰۰ کلمه در دقیقه (wpm) را دارند. اما میانگین سرعت مطالعه واقعی چیزی حدود ۲۰۰ کلمه در دقیقه میباشد.
میتواند دو دلیل داشته باشد؛ اول، شیوۀ مطالعه سنتی و دوم عدم تمرکز. عدم تمرکز باعث سردرگمی و پایین آمدن بازده میشود و سرعت را پایین خواهد آورد.
طبیعی است که دانش بالا در مورد هر چیزی باعث ایجاد حس رضایت از خود و افزایش اعتماد به نفس میشود. تندخوانی و تقویت حافظه رابطۀ مستقیمی با اعتماد به نفس دارند.
مطالعه یکی از بهترین تمرینها برای مغز است. تندخوانی مغز را در مرتبسازی اطلاعات و همچنین کشف ارتباط بین اطلاعات گذشته و جدید، کارامدتر خواهد کرد. هر چقدر سرعت مطالعه بالاتر برود این فرایند سریعتر اتفاق افتاده و بطور اتوماتیک تواناییتان در ایجاد ارتباط بین اطلاعات سریعتر خواهد شد.
تندخوانی در کنار افزایش قدرت تفکر، مهارتهای لازم برای حل مسائل را تقویت میکند؛ این امر با بهبود ارتباط بین اطلاعات توسط مغز امکانپذیر میشود.
این اتفاق به صورت غیر مستقیم اتفاق میافتد، به این صورت که با استفاده از مهارتهای تندخوانی و تسلط بر آن و مطالعۀ چندین کتاب، انگیزۀ شما برای خواندن بیشتر به مراتب بالاتر میرود.
تمرکز هنگام تندخوانی یکی از دغدغههای بزرگ افراد است که رسیدن به آن نیازمند تمرین است. یادگیری اینکه چطور تمرکز کنید، در شغل و حرفۀ شما موجب افزایش عملکردتان خواهد شد.
به سراغ این تکنیکها برویم:
چشمها به حرکت حساس هستند، با کمک گرفتن از انگشتها میتوان سرعت و دقت خواندن را بالا برد. این کار را با یک مداد یا خودکار هم میتوانید انجام دهید. دقت داشته باشید که سرعت خود را با توجه به متن تنظیم کنید. ممکن است در ابتدای امر کمی احساس ناراحتی یا حواسپرتی داشته باشید، دلیل آن عادت نداشتن شما به این حرکت است.
معمولاً عواملی که باعث حواسپرتی میشوند از کنترلتان خارج است، بنابراین تنها میتوان روی عواملی که در اختیارتان است تمرکز کرد. برای مثال زنگ خوردن تلفن، چک کردن ایمیل و … را میتوان به راحتی حل کرد.
سعی کنید متناسب با نوع متن، چند موسیقی هنگام مطالعه گوش دهید. البته تمامی این موسیقیها میبایست بیکلام و آرامشبخش باشند. اگر این کار باعث افزایش تمرکز شما نشد، آن را کنار بگذارید.
اگر نیاز به مطالعۀ بیشتر از یک ساعت دارید، حتماً زمانهای کوتاهی را برای استراحت در نظر بگیرید (۵ تا ۱۰ دقیقه). دقت داشته باشید که این استراحت نباید طولانی شود، چراکه آن تمرکزی که هنگام مطالعه داشتید از بین میرود.
برای دستیابی به تندخوانی باید عوامل کندخوانی را شناخته و حذف کنیم. در اینجا به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
طی این چند هزار سال تا همین حالا که از نوشتن و خواندن بشر میگذرد، در آموزشها به افراد گفته شده است که کلمه به کلمه بخوانند. کاش به جای گفتن «بخوانید»، «چگونه خواندن» را آموزش میدادند. این عقیده که خواندن کلمه به کلمه درک از متن را بالا میبرد دقیقاً برعکس واقعیت است، چراکه مغز با معنی کلمات سروکار دارد و نمود آن جمله است و نه کلمه! همین حالا که در حال خواندن این مطلب هستید، مغز شما کاری با کلمات ندارد بلکه روی معنای جملات تمرکز دارد.
فردی که با صدای بلند متن را میخواند، حتی اگر با نهایت سرعت هم بخواند، نمیتواند بیشتر از ۳۰۰-۴۰۰ کلمه در دقیقه بخواند؛ زیرا سیستم گفتاری ما برای افزایش سرعت، محدودیت دارد، اما اگر این بلندخوانی به صامتخوانی و چشمخوانی تبدیل شود سرعت و درک مطلب بیشتر میشود.
یکی از علل کندخوانی، درونخوانی یا لبخوانی است. لبخوانی عادتی غلطی بوده و باید به صامتخوانی یا چشمخوانی تبدیل شود، چراکه باعث کم شدن درک متن و سرعت مطالعه میشود.
هنگام مطالعه گاهی اوقات چشم به صورت ناخودآگاه به عقب برمیگردد و متنی که چند لحظه پیش خواندید را دوباره میخواند، برای حل این مشکل میتوان با انگشت، خودکار یا مداد متن را دنبال کرد، پس از مدتی چشم شما عادت میکند و دیگر نیازی به استفاده از این موارد نیست.
مانند مورد قبل، این مسئله بسیار گریبانگیر خواننده میشود. ممکن است حین خواندن مطلب چشمتان خط را گم کند و بین خطوط سرگردان شود. برای حل این مشکل میتوان از یک کتاب یا برگۀ تیره استفاده کرد و از آن در بالا یا پایین خطی که در حال خواندنش هستید استفاده کنید.
چشم بطور متوسط یک چهارم ثانیه روی هر کلمه مکث میکند، یعنی در هر ثانیه ۴ کلمه و در دقیقه ۲۴۰ کلمه، این در حالی است که تجربه نشان داده است افراد در اولین اندازهگیری سرعت خواندنشان، به عددی کمتر از ۲۴۰ میرسند؛ علت این موضوع همان موانعی است که بالاتر ذکر شد، میتوان این سرعت را با تمرین افزایش داد.
مکث طولانی چشم بر روی کلمات علاوه بر کاهش سرعت مطالعه، باعث خستگی چشم میشود؛ اصلاً به همین خاطر است که وقتی کتابی را برمیداریم و شروع به خواندن میکنیم از هوش میرویم، قرص خوابآوریست برای خودش!
در حالت عادی وقتی به متن نگاه میکنید تعدادی کلمه را میتوانید ببینید و درک کنید، حال اگر این محدوده وسیعتر شود و تعداد کلماتی که میتوانید ببینید تعداد زیادتری باشد، حوزه دیدتان افزایش مییابد و این موضوع منتج به افزایش سرعت مطالعۀ شما میشود.
برای حل این مشکل چند تکنیک ارائه خواهیم داد. تمریناتی برای این زمینه وجود دارد تا حوزه دید را افزایش دهیم. در ابتدای کار چند کلمه را با فاصلۀ کم کنار هم بنویسید و به آنها نگاه کنید و سپس کم کم فاصلۀ بین کلمات را زیاد کنید و دوباره به کلمات نگاه کنید، ممکن است در ابتدای کار چشمتان کمی اذیت شود. این کار را مکرراً تکرار کنید؛ با این کار چشم به یک نقطه ثابت نگاه میکند و بدون هیچ حرکتی کلمات سمت راست و چپ آن نقطه را میبیند.
در این مرحله بخش اعظمی از فرایند تند خوانی را یاد خواهیم گرفت تا بتوانیم با سرعت بهتری متون را مطالعه کنیم؛ تکنیک پیش رو (Scanning) است.
در روش اسکن، چشمها برای یافتن بخش بخصوصی از اطلاعات و دادههایی که مغز به دنبال آنهاست، نگاهی سریع به متن مورد مطالعه خواهد داشت. اسکن در قیاس با تکنیک مرور سریع یا (Skimming) روش آسانتری است.
اجازه بدهید یک داستان کوتاه در این مورد را با هم بررسی کنیم. رئیس جمهور روزولت، یکی از مشتاقترین و سریعترین رهبران جهان در تند خوانی در طول تاریخ بوده است! هنگامی که روزولت تصمیم به یادگیری تند خوانی کرد، سرعتش در خواندن متوسط بود. در مرحلۀ اول سعی کرد تا فاصلۀ بین مکثهای چشمهایش را بیشتر کند، به این صورت که ابتدا این افزایش را به ۴ کلمه، سپس ۶ و در نهایت ۸ کلمه رساند.
در گام دوم وی با تمرین خواندن دو خط به صورت همزمان و سپس خواندن به شکل زیگزاگ تا پایین صفحه و خواندن پاراگرافهای کوچک با حرکت یک چشم، مسیر تند خوانی را ادامه داد. روش او شباهت زیادی با روشهای متداول امروز داشت. چارلز دیکنز نویسندۀ محبوب روزولت بود، او هنگام خواندن رمانهای این نویسندۀ برجسته از تکنیکهای Scanning استفاده میکرد. داستانمان همینجا به پایان رسید، پایان باز همین است دیگر!
برای شروع، یک کتاب را در نظر بگیرید و از یک نفر بخواهید لغتی را در صفحه مشخص کند و شما با یک انگشت بصورت عمودی یا افقی، دنبال لغت مورد نظر بگردید تا آن لغت را پیدا کنید. به همین سادگی! توضیح اضافه تری ندارد، به سراغ مورد بعدی برویم.
همان کاری که در روش مبتدی انجام دادیم را اینبار با سه انگشت انجام میدهیم، به این صورت که با استفاده از سه انگشت، به دنبال ۳ کلمۀ مشخصشده توسط شخصی دیگر، خواهیم بود. این مرحله حوزۀ دید شما را به چالش میکشد. سعی کنید در هر صفحه، بعد از دو یا حداکثر سهبار حرکت انگشتان، کل صفحه را بررسی کنید.
قبل از انجام دو مرحلۀ قبل، به سراغ این مرحله نروید! این مرحله نیاز به گذراندن تمرینات مربوط به حوزۀ دید دارد، چراکه در این قسمت باید یکبار با استفاده از جستجوی عمودیِ صفحه، تمام کلمات را از جلوی چشمان خود بگذرانید و کلمۀ مورد نظر را بیابید.
چهار انگشت را، به صورتی که کل خط را دربرگیرد، از بالا به پایین به صورت زیگزاگ یا به شکل S حرکت میدهیم و در نهایت کلمۀ مورد نظر را پیدا میکنیم.
به این تکنیک به عنوان یک دستگرمی نگاه کنید! درست مثل گرم کردن با حرکات کششی برای ورزش کردن، میتوان با استفاده از مجلاتی که از موضوع و کلیت محتوای متون مطلع هستید، قبل از مطالعه متون دیگر آمادگی لازم برای شروع را داشته باشید. این آمادگی نیاز به رعایت یک نکته دارد:
در اکثر مطالبی که مطالعه میکنیم، پاراگراف اول نوعی معرفی از آنچه که کل متن ارائه میدهد، است. همچنین، پاراگراف آخر خلاصهای از آنچه که در متن گفته شد، خواهد بود. بهتر است قبل از شروع به خواندن متن، از موضوع و محوریت متن اطلاع داشته باشیم، این کار باعث ایجاد آمادگی ذهنی برای مغز میشود و روند مطالعه را بهبود میبخشد.
نکات اساسی برای موفقیت در تند خوانی
قدم اول در مسیر یادگیری تند خوانی این است که باید مدام تمرین کنید تا در خواندن حرفهای شوید. در اینجا به چند نکتۀ کلیدی برای حرفهای شدن در تند خوانی اشاره خواهیم کرد.
هر چقدر بگوییم تمرین باز هم کم است. بگذارید خیالتان را راحت کنیم، بدون تمرین تمامی نکات گفته شده بیفایده هستند. آموزشها و تکنیکها باید در یک برنامهریزی منظم روزانه تکرار شوند تا نتیجۀ دلخواه به دست آید.
به هیچ وجه از متون سنگین و پیچیده برای تمرین تند خوانی استفاده نکنید. رمانهایی که با یک بار خواندن آنها متوجه مطلب میشوید، بهترین انتخاب هستند.
با این کار به مغز و چشمهای خود فرمان میدهید تا با همدیگر هماهنگ شوند، این مورد را فراموش نکنید.
قبل از شروع یادگیری تکنیک های تند خوانی، سرعت خواندن خود را اندازهگیری کنید و هر چه پیش میروید این سرعت را ارزیابی کنید، این کار باعث افزایش انگیزه میشود. در ادامه نحوۀ محاسبه سرعت مطالعه را بررسی خواهیم کرد.
برای محاسبۀ سرعت مطالعه به نحو زیر عمل میکنیم:
یک متن کوتاه را در نظر بگیرید (مثلاً یک متن ۴۰ خطی). تعداد متوسط کلمات هر سطر را به دست آورید (مثلاً ۱۰ کلمه) و سپس آن را در تعداد سطرها ضرب کنید، ۴۰۰ = ۱۰ × ۴۰. متن را بخوانید و زمان آن را ثبت کنید. با استفاده از فرمول زیر سرعت مطالعۀ شما به دست میآید:
• سرعت خوانندۀ مبتدی، ۲۰۰ تا ۲۵۰ کلمه در دقیقه است.
• سرعت خوانندۀ متوسط، ۲۵۰ تا ۴۰۰ کلمه در دقیقه است.
• سرعت خوانندۀ ماهر، ۴۰۰ تا ۶۰۰ کلمه در دقیقه است.
این تمرین با ریتم آهسته، بعد از تمرینی که توسط انگشت و دنبال کردن چشم انجام میشود، آغاز خواهد شد. توجه داشته باشید که همۀ تمرینها و تکنیکهای گفته شده در این مقاله، باید حتماً انجام شوند و انجام ندادن هر کدام از آنها در روند یادگیری تند خوانی خلل وارد میکند.
برای انجام این تمرین، کتاب را به سه قسمت عمودی تقسیم کنید (هر خط به سه قسمت تقسیم میشود.) در این تمرین با ریتم آهسته ۱ … ۲ … ۳، که تقریباً یک ثانیه بین هر کدام فاصله است، شروع به خواندن میکنیم و با انگشت مسیر خواندن را طی کرده و به این صورت با هر شماره، انگشت به قسمت بعدی میرود.
بعد از ۳ ثانیه، خواندن آن یک خط تمام میشود و به همین منوال خواندن متن را ادامه میدهیم. این تمرین را برای حداقل ۵۰ صفحه، تکرار کنید. حین انجام تمرین ۳ ثانیهای رفته رفته فاصله ۱ ثانیهای را کمتر و کمتر میکنیم.
تمرین با کتاب برعکس، یک تمرین چالشبرانگیز است که تند خوانی را وارد مرحلهای جدید میکند. در ابتدای انجام این تمرین، درک از متن بسیار پایین خواهد بود، اما رفتهرفته این موضوع حل میشود و درک مطلب افزایش پیدا میکند.
در این تمرین از یک کتاب با نثر ساده و روان و ترجیحاً فاقد عکس استفاده کنید. در شروع کار، فاصله چشم از متن باید ۳۰ سانتیمتر باشد. سعی کنید کم کم این مقدار را به ۴۰ و سپس ۵۰ سانتیمتر برسانید. توجه داشته باشید که تمامی این موارد باید به مرور صورت بپذیرند.
به صورت ذهنی ۲ تا ۳ دقیقه زمان در نظر بگیرید و از بالای سمت راست کتاب برعکسشده شروع کنید و با کمک انگشت خود شروع به خواندن کنید؛ از خود انتظار درک متن نداشته باشید، فقط بخوانید و تنها به خواندن متن اکتفا کنید. بعد از پایان زمان ۲-۳ دقیقهای، چند ثانیه مکث کنید و دوباره شروع کنید. مثل تمرین قبل، این تمرین را برای حداقل ۵۰ صفحه تکرار کنید.
برای گرم کردن چشمها روزانه چند دقیقه زمان برای آن در نظر بگیرید. این تمرینها شامل چرخاندن چشمها به صورت مدور ، مالش پلکها با دست، عقب و جلو کردن انگشت روی بینی و دنبال کردن حرکت آن با چشمها است.
این تمرین یکی از معروفترین تمرینات مربوط به گرم کردن چشم و تند خوانی است. روی یک کاغذ، ستارهای بزرگ مانند شکل زیر بکشید و اضلاع آن را با حرکت چشم دنبال کنید. این تمرین را ۲ الی ۵ دقیقه انجام دهید.
با حرکت چشمها، کلمات موجود در ستون سمت راست را در کمترین زمان ممکن از بین کلمات مقابل آن بیابید. زمان محاسبه شده را نوشته و سعی کنید در دفعات بعد این زمان را کاهش دهید.
در شکل زیر اعداد ۱ تا ۵۰ به صورت بهمریخته قرار دارند. در این تمرین باید سعی کنید تا با حرکت چشمها به ترتیب این اعداد را پیدا کنید. زمان این کار را یادداشت کرده و سعی کنید در دفعات بعدی این زمان را کاهش دهید.
این تمرین یکی از معروفترین تمرینهای تند خوانی دنیاست. با حرکت چشمها و با بالاترین سرعت ممکن، خطوط بین عددهای ۱ و ۲ را دنبال کنید.
این تمرین یکی از تمارین کتاب تونی بوزان، نابغه تند خوانی و تقویت حافظه است که باید عدد نوشته شده در ستون سمت چپ را در بین ستونهای دیگر پیدا کنید.
این تمرین شما را با نحوۀ انجام تمرینهای حوزۀ دید آشنا میکند؛ در این تمرین باید سعی کنید تا با تمرکز روی ستون وسط، ستونهای سمت راست و چپ آن را، حتی به صورت مبهم و تار، مشاهده کنید.
در این تمرین مانند تمرین قبل، باید با تمرکز بر روی نقاط ستون اول، اعداد موجود در ستونهای چپ و راست را تشخیص داد. در ابتدا ممکن است این کار کمی دشوار باشد.
در این تمرین باید با تمرکز بر کلمات وسط جملات، کل عبارت را تشخیص دهید.
نحوۀ انجام این تمرین همانند تمرین قبل است و باید با تمرکز بر کلمۀ وسط هر عبارت، کل عبارت را تشخیص دهید. این کار را با متون دیگر هم میتوانید انجام دهید.
این تمرین یکی از پیشرفتهترین تمرینهای حوزۀ دید میباشد. در این تمرین سعی کنید تا با تمرکز بر روی خط وسط، متن سمت چپ و راست آن را تشخیص دهید.
در این مقاله سعی داشتیم تا مهمترین تکنیک ها و روشهای تند خوانی را بررسی کنیم و تمرینهای مهم آن را ارائه دهیم. دیدیم که تند خوانی یک مهارت است و اصول خاص خود را دارد، برای همه خصوصا مترجمان حرفه ای که قصد انجام ترجمه فوری دارند، لازم و ضروری است. تمامی مواردی که گفته شد نیاز به تکرار زیاد دارند تا اثربخشی لازم را در سرعت و کیفیت مطالعۀ خود مشاهده کنیم. چه راهکارهای دیگری برای افزایش تند خوانی میشناسید؟ با کتابوفن در میان بگذارید.
تمامی خدمات اين وب سایت، حسب مورد دارای مجوزهای لازم از مراجع مربوطه میباشند و فعاليتهای اين سايت تابع قوانين و مقررات جمهوری اسلامی ايران است.
تـمـامـی حـقـوق بـرای فـروشـگـاه کــتــابــوفــن مـحـفـوظ اسـت.